คนรักหนัง รักการดูหนัง รักการศึกษาภาพยนตร์ ต้องสนใจเรื่องสีสันที่ใช้ในงานภาพยนตร์ พวกเราก็เป็นหนึ่งในนั้นที่หลงเสน่ห์ของภาพยนตร์ โดยเฉพาะเรื่องความหมาย ความงาม และสุนทรียะของสีสันที่ใช้ในงานภาพยนตร์ พวกเราขอแบ่งปันการเรียนรู้จาก คณะดิจิทัลมีเดียและศิลปะภาพยนตร์ มหาวิทยาลัยกรุงเทพ ในเรื่องสุนทรียะของศาสตร์ภาพยนตร์ หนึ่งในนั้นคือเรื่องการใช้สีในงานภาพยนตร์
สีสันในภาพยนตร์นำมาใช้แทนความหมายได้หลากหลาย เช่น แทนการอธิบายลักษณะของตัวละคร อารมณ์ ความรู้สึก ความคิด เหตุการณ์ในเรื่องที่เกิดขึ้นก็ใช้สีสันช่วยในการสื่อสาร สีมีมากหลากหลายเฉดที่ช่วยให้เราตื่นตาตื่นใจไปกับเรื่องราวของภาพยนตร์
The Aesthetic of color คือความงดงามและสุนทรียะของสี ขณะที่ Color Psychology คือจิตวิทยาเกี่ยวกับสี การเลือกใช้สีเป็นการสื่ออารมณ์และบอกความรู้สึกของสิ่งต่าง ๆ ในงานภาพยนตร์ เราจึงใช้เพื่อเล่าเรื่องและสื่ออารมณ์
โดยสีเรียกได้ว่าเป็น Mood & Tone ของเรื่อง สีใช้แทนความรู้สึกของฉากนั้น สีมีผลต่อจิตใจ ช่วยกระตุ้นจิตใจและอารมณ์ของมนุษย์ได้เป็นอย่างดี เราจึงมักจะเห็นในภาพยนตร์ มิวสิควิดีโอ สื่อดิจิทัล มีการใช้สีช่วยในการเล่าเรื่อง สื่ออารมณ์ และความรู้สึกของตัวละคร
พวกเราเลือกมานำเสนอ 10 สีสันที่ได้เราเห็นได้ในงานภาพยนตร์ พร้อมกับบอกความหมายของสี
ความสดใสของสีสันที่หลากหลายในเรื่อง Memories of Matsuko
ลึกลับ น่าค้นหา พิเศษ ไม่เหมือนใคร : สีม่วง
ความพิเศษและแตกต่างของเสน่ห์ของสีม่วง นี่คือสีของความแฟนตาซี ที่ให้ความรู้สึกลึกลับน่าค้นหาแก่ผู้ชม บางทีก็อาจแสดงถึงความรุนแรงผ่านออกมาทางสี เหมือนพาเราดำดิ่งลงไปในห้วงอารมณ์ความรู้สึก แต่ก็ช่วยให้เราผ่อนคลายได้เช่นเดียวกัน ผลต่อจิตใจ สีม่วงช่วยบรรเทาความเครียด Avatar (2009) อวตาร คือภาพยนตร์ที่โดดเด่นเรื่องการใช้สีม่วง เรื่องราวบอกเล่าถึงตัวละครเอกที่ต้องปลอมตัวเข้าไปอยู่ในดาวดวงอื่น เพื่อทำภารกิจให้สำเร็จ การใช้สีม่วงเพื่อบ่งบอกถึงความแฟนตาซี ความลึกลับน่าค้นหาในโลกมหัศจรรย์
Avatar ใช้สีม่วง เพื่อบ่งบอกถึงความแฟนตาซี ความลึกลับน่าค้นหาในโลกมหัศจรรย์
อ่อนหวาน น่าหลงใหล น่ารัก : สีชมพู
ความสดใสของสีชมพูคือตัวแทนของความหวาน อ่อนโยน ความเป็นผู้หญิง สีชมพูเป็นสีที่สื่อถึง ความรัก ความไร้เดียง ความสนุกสนาน ความอ่อนวัย โดยทั่วไปแล้วสีชมพูเป็นสีที่สื่อถึงความโรแมนติก ความอ่อนหวาน เด็กแรกเกิดที่เป็นผู้หญิงมักจะใช้สีชมพูเป็นตัวแทน อย่างไรก็ตามในบางครั้งก็มีการนำสีสันไปใช้ในความหมายที่ตรงกันข้ามหรือต้องการลดทอนความหมายบางอย่างลง
จากภาพยนตร์เรื่อง The Grand Budapest Hotel (2014) คดีพิสดารโรงแรมแกรนด์บูดาเปสต์ เรื่องราวเล่าถึงวันวานย้อนยุคและการค้นหาว่าฆาตกรรมที่เกิดขึ้นใครเป็นคนทำ สีสันที่ใช้จัดอยู่ในกลุ่มสีพาสเทล หวาน สดใส ทว่าขัดแย้งกับเนื้อเรื่อง เป็นการใช้สีเพื่อสร้างความขัดแย้ง ทำให้เนื้อหาของภาพยนตร์ไม่หนักจนเกินไป โดยมีฉากที่ใช้สีชมพูเล่าเรื่องด้วย The Grand Budapest Hotel ใช้สีชมพูในสื่อถึงความรักระหว่างทั้งสองคน ให้ความรู้สึกอ่อนโยน และชวนให้ผู้ชมรู้สึกอินไปกับความรักอันไร้เดียงสา ผลต่อจิตใจ สีชมพูช่วยให้รู้สึกอ่อนต่อวัย สนุกสนานและตื่นเต้น
The Grand Budapest Hotel ใช้สีชมพูในสื่อถึงความรักระหว่างทั้งสองคน ให้ความรู้สึกอ่อนต่อวัย และชวนให้ผู้ชมรู้สึกอินไปกับความรักอันไร้เดียงสาอีกด้วย
ความสงบ การพึ่งพาได้ ความเป็นเหตุเป็นผล : สีน้ำเงิน
การสื่อถึงความสงบภายในจิตใจ มักจะใช้สีน้ำเงินเหมือนเป็นภาพแทนห้วงมหาสมุทรลึกที่สงบเงียบ สีน้ำเงินสื่อถึงความโดดเดี่ยว ความเงียบสงบและความเยือกเย็น และสามารถหมายถึงความใจเย็นได้เช่นกัน ภาพยนตร์เรื่อง Life of Pi (2012) ชีวิตอัศจรรย์ของพาย เรื่องราวของเด็กหนุ่มที่บังเอิญติดอยู่บนเรือกับเสือเบงกอลตัวใหญ่กลางมหาสมุทร ต้องเรียนรู้ฝันฝ่าอุปสรรค และสร้างมิตรภาพกับเพื่อนแปลกหน้าที่เขาไม่คุ้นเคย ภาพยนตร์เรื่องนี้ใช้สีหลากหลายในแต่ละฉาก หนึ่งในนั้นคือสีน้ำเงิน ผลต่อจิตใจ สีน้ำเงินช่วยให้เกิดความผ่อนคลาย และกระตุ้นความคิดสร้างสรรค์
Life of Pi ในฉากนี้สื่อถึงความเงียบสงบ ในระหว่างที่ตัวละครเดินทางไปพบเจอกับสิ้นหวัง ในเชิงจิตวิทยาสี ผลต่ออารมณ์ผู้ชมสีน้ำเงินช่วยให้รู้สึกผ่อนคลายและสงบ
ความอ่อนโยน ความคิดสร้างสรรค์ : สีฟ้า
มองไปบนท้องฟ้าที่ไม่เมฆหมอก เราจะเห็นสีฟ้าที่สดใส สีฟ้าเป็นสีที่สื่อถึงการจินตนาการ การมีความคิดสร้างสรรค์ โดดเดี่ยว เงียบเหงา เศร้าหมอง หดหู่ ทำให้ฉากในภาพยนตร์นั้นมีความเป็นแฟนตาซี ความล้ำสมัย The Hand of God (2021) ภาพยนตร์ที่เล่าถึงชีวิตของเด็กหนุ่มที่ก้าวเดินตามฝันเพราะมีใจรักในฟุตบอล พร้อมกับเผชิญอุปสรรค ในเรื่องใช้สีฟ้าสื่อถึงอารมณ์โดดเดี่ยว เงียบเหงา ของตัวละคร ผลต่อจิตใจ สีฟ้านั้นทำให้รู้สึกสงบ ลดภาวะความกระวนกระวายได้ ผ่อนคลายไปกับแต่ละฉากที่ภาพยนตร์นำเสนอ
The Hand of god ใช้สีฟ้าสื่อถึงอารมณ์โดดเดี่ยว เงียบเหงา ของตัวละคร
ความหวัง สุขภาพ การเติบโต : สีเขียว
ใบไม้ ต้นหญ้า ความงามของธรรมชาติ มักจะใช้สีเขียว สื่อถึงความเป็นธรรมชาติ การเริ่มต้น หรืออาจสื่อถึงความโกรธ เหมือนตัวละคร The Hulk (2013) ในภาพยนตร์ของ Marvel ก็มีตัวเป็นสีเขียวที่บ่งบอกถึงความโกรธ ความแปรปรวน ความไม่ปกติก็ได้ ขณะที่ภาพยนตร์เรื่อง Green Book (2018) การเรียนรู้ความแตกต่าง ความขัดแย้ง มิตรภาพระหว่างคนต่างสีผิว โดยนัยยะสีเขียวสื่อถึงความเป็นมิตรและความเป็นศัตรูก็ได้ ผลต่อจิตใจ สีเขียวทำให้จิตใจรู้สึกผ่อนคลาย เหมือนได้รับการปลอบประโลมจากธรรมชาติ หรือถูกใช้สื่อถึงความไม่เป็นมิตรก็เป็นได้
Green Book มีการใช้สีเขียวเป็น Mood tone สื่อถึงความหมายมิตรภาพระหว่างคนขับผิวขาวกับเจ้านายผิวสี
ความสดใส การมองโลกในแง่ดี : สีเหลือง
ชีวิตไม่ได้โหดร้ายจนเกินไป สีเหลืองสื่อถึงความหวัง การผ่อนคลาย มิตรภาพของตัวละครหรือความงดงาม แต่ในบางฉากสื่อถึงความวิกลจริต การเจ็บป่วย และความอิจฉาของฝ่ายตัวร้าย ภาพยนตร์ Memories of Matsuko (2006) เส้นทางฝันแห่งมัตสึโกะ เรื่องราวของหญิงสาวที่ชีวิตเผชิญกับอุปสรรคมากมาย ทว่าเธอก็พยายามที่จะใช้ชีวิตที่มีอยู่อย่างเต็มที่ มองเห็นความสว่างท่ามกลางความมืดมิด สีเหลืองจึงมีบทบาทสำคัญ ผลต่อจิตใจ สีเหลืองช่วยให้ผู้รับสารได้กระตุ้นความคิดสร้างสรรค์ ความคิดเชิงบวกและการจดจำที่ดี
Memories of Matsuko มีการใช้สีเหลืองกับตัวละครเด็กให้ความรู้สึกซื่อตรง ใสซื่อ อ่อนต่อโลก ความร่าเริงและความสดใสของเด็ก
พลัง ความมั่นใจ ความกล้าหาญ : สีส้ม
ยามพระอาทิตย์ขึ้นหรือใกล้ตกดิน แสงสีส้มปนเหลืองทอประกาย นี่สื่อถึงพลังและความกล้าหาญ สีส้มภายในภาพยนตร์มักจะแสดงออกถึงสภาพอากาศและอารมณ์ของตัวละครในฉากนั้น แต่อีกความหมายหนึ่งก็แสดงถึงความอบอุ่น ความกระตือรือร้นได้อีกเช่นกัน ซีรีส์เรื่อง แปลรักฉันด้วยใจเธอ (2563) คือเรื่องราวความสัมพันธ์ของพวกเขาที่กำลังเรียนรู้และเติบโต ค้นหาตัวตน และเปิดรับสิ่งใหม่ในชีวิต สีส้มจึงเป็นตัวแทนของเรื่องนี้ได้ดี ในเรื่องใช้ใช้แสงสีส้มให้ความรู้สึกอบอุ่น ความสุขของตัวละครทั้งคู่ที่ได้ผ่านพ้นเรื่องราวต่าง ๆ มาด้วยกัน ผลต่อจิตใจ สีส้มมักจะให้ความรู้สึกอบอุ่น การแบ่งปัน หรือความร้อน และบางทีก็ช่วยในเรื่องการระมัดระวังได้อีกด้วย นอกจากนี้หากต้องการอ่านหนังสือได้ดี ก็ควรจะอยู่ในบรรยากาศที่มีสีส้ม หรือเป็นอ่านภายใต้แสงไฟสีส้ม เป็นต้น
แปลรักฉันด้วยใจเธอ ใช้แสงสีส้มให้ความรู้สึกอบอุ่น ความสุขของตัวละคร
อำนาจ ความน่าตื่นเต้น ความหลงใหล ความรัก : สีแดง
พลังที่เต็มเปี่ยม ความแข็งแกร่ง อำนาจ ใช้สีแดงเป็นตัวสื่อความหมายได้เป็นอย่างดี น้ำหนักความเข้มอ่อนของสีแดงก็มีพลังแตกต่างกัน สีแดงยังสื่อถึงเรื่องความรัก ความหลงใหล ความยั่วยวนใจได้ด้วย สีแดงเป็นสีที่เมื่ออยู่ในฉากภาพยนตร์แล้ว จะทำให้เห็นถึงความอันตราย ความกระตือรือร้น ความมั่นใจ ความกล้าบ้าบิ่นของตัวละคร และความกลัว ภาพยนตร์เรื่อง แสงกระสือ (2019) มีหลายฉากที่ใช้สีแดง การใช้สีแดงแทนเลือดสื่อถึงความน่ากลัว ความสยดสยอง ผลต่อจิตใจทำให้เห็นแล้วรู้สึกถึงความตื่นเต้น ร้อนรุ่ม ลุ้นระทึก หากในฉากนั้นมีอาหาร ก็ทำให้มีความรู้สึกอยากอาหารได้ด้วย
แสงกระสือ สีแดงในฉากสื่อถึงความตื่นเต้น ความไม่ปลอดภัย หรือความสยดสยอง
ความบริสุทธิ์ ความเรียบง่าย : สีขาว
สีสันที่สบายตา อ่อนโยน เรียบง่ายคือสีขาว สื่อถึงความบริสุทธิ์ ละเอียดอ่อน ความไร้เดียงสา และอาจหมายถึงความว่างเปล่าภายในฉากนั้นได้อีกด้วย ตัวละครที่สวมเสื้อผ้าสีขาว สื่อถึงตัวละครฝ่ายดี ดังเช่น เรื่อง The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring (2001) ใช้สีขาวกับตัวละครผู้หญิง เพื่อสื่อว่าเจ้าหญิงเป็นแสงสว่างและความบริสุทธิ์ ผลต่อจิตใจ สีขาวให้ความรู้สึกโปร่ง บางเบา สบายใจ และมีผลส่งเสริมให้เอาชนะความยุ่งเหยิงทั้งภายนอกและภายในจิตใจของผู้รับสารได้ดี
The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring ใช้สีขาวกับตัวละครผู้หญิง เพื่อสื่อว่าเจ้าหญิงเป็นแสงสว่างและความบริสุทธิ์
ความจริงจัง อำนาจ ความโศกเศร้า : สีดำ
อารมณ์ที่หม่นหมอง ความน่ากลัว ความไม่ปลอดภัย อันตราย ความจริงจัง นี่คือความหมายของสีดำ เป็นสีที่ให้ความรู้สึกหดหู่ สิ้นหวัง เคร่งขรึม ความมืดมนชวนสงสัย ความลึกลับน่ากลัวภายในฉาก และอาจหมายถึงการทรยศของตัวละครเช่นกัน The Maze Runner (2014) วงกตมฤตยู คือเรื่องราวไซไฟวิทยาศาสตร์ ค้นหาความจริงกับเหตุการณ์ที่ไม่ปกติ อาจจะสะท้อนเรื่องราวในสังคมที่มีเงื่อนงำ จึงใช้สีดำสื่อความหมาย ผลต่อจิตใจ สีดำทำให้ผู้รับสารรู้สึกลึกลับและน่ากลัวและอาจทำให้รู้สึกหดหู่ขณะชมภาพยนตร์
The Maze Runner สีดำ สีน้ำตาล หม่นหมอง ในฉากให้ความรู้สึกอันตราย น่ากลัว
ความหมายของสีสันที่เราเลือกนำเสนอมา ทำให้เราเห็นว่าสีเป็นเหมือนกับจิตวิญญาณของมนุษย์ ใช้สื่อสารความหมาย บอกเล่าเรื่องราว รู้แบบนี้แล้ว เราก็สามารถเลือกใช้สีสันหลากหลายได้สนุกและสร้างสรรค์มากขึ้น
ขอขอบคุณข้อมูลและภาพประกอบ
เพชรมายา. (2021, 8 มิถุนายน). เผยความหมายของ “สี” ที่ปรากฎในภาพยนตร์ บ่งบอกได้ทั้งแง่ดีและร้าย. สืบค้นเมื่อ 24 เมษายน 2565, จาก https://petmaya.com/8-colors-can-tell-a-story-in-movies
Kreenp. (2017, 6 พฤศจิกายน). จิตวิทยาของสี : สีแต่ละสีมีผลต่อจิตใจของเรายังไงบ้าง ?. สืบค้นเมื่อ 24 เมษายน 2565, จาก https://www.mangozero.com/whats-color-psychology-affect-us
WP. (2016, 12 กันยายน). เปิดความลับ จิตวิทยาของ “สี” ในฉากหนัง มีผลต่ออารมณ์และความรู้สึกคนดูอย่างไร ?. สืบค้นเมื่อ 24 เมษายน 2565, จาก https://www.brandbuffet.in.th/2016/09/the-psychology-of-color-in-film
Vogue Thailand. (2018, 25 มิถุนายน). แค่ 1 สีก็มีล้านความหมาย แงะเบื้องหลังจาก 7 เฉดสีในฉากภาพยนตร์โลก #MyBurgundy. สืบค้นเมื่อ 24 เมษายน 2565, จาก https://www.vogue.co.th/fashion/article/color-in-detail-films